آیه عدد مقاتلین

از دانشنامه‌ی اسلامی

آیه 65 و 66 سوره انفال/ 8 را «آیه عدد مقاتلین» یا «تخفیف» نام نهاده‌اند.

«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُونَ. الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُواْ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ»

ای پیامبر، مؤمنان را به جنگ برانگیز اگر از شما بیست تن باشند و در، جنگ پایداری کنند، بر دویست تن غلبه خواهند یافت و اگر صد تن باشند، بر هزار تن از کافران پیروز می شوند زیرا آنان مردمی عاری از فهمند. اکنون خدا بار از دوشتان برداشت و از ناتوانیتان آگاه شد اگر از شماصد، تن باشند و در جنگ پای فشرند، بر دویست تن پیروز می شوند و اگر از شما هزار تن باشند، به یاری خدا بر دو هزار تن پیروز می شوند و خدابا آنهاست که پایداری می کنند

[8–65] (مشاهده آیه در سوره)


در آیه نخست از پیامبر مى‌خواهد كه مؤمنان را به جنگ تحریك كند و وعده مى‌دهد كه اگر بیست مؤمن شكیبا باشند، بر دویست نفر پیروز مى‌شوند و اگر صد مؤمن باشند بر هزار كافر غلبه مى‌یابند و در آیه بعد مى‌گوید:اكنون خداوند تكلیف شما را تخفیف داد و دانست كه در میان شما سستى و ناتوانى وجود دارد؛ پس اگر از شما صد تن شكیبا باشند، بر دویست تن پیروز مى‌شوند و اگر از شما هزار تن باشند، بر دو هزار تن چیره مى‌شوند.

گروهى از مفسران، آیه دوم را ناسخ آیه اول شمرده‌اند؛ ولى برخى، هم نسخ را نپذیرفته و هم گفته‌اند: هر یك از این دو آیه مورد معین دارد. هنگامى كه مسلمانان گرفتار ضعف و سستى شوند، مقیاسِ سنجش همان نسبت دو برابر است؛ ولى وقتى افراد قوى ایمان و ورزیده همانند بسیارى از رزمندگان بدر باشند، این نسبت تا ‌ده ‌برابر افزایش مى‌یابد.

پانویس

  1. التمهید، ج‌ 2، ص‌ 303.
  2. البیان، ص‌ 351.
  3. روض الجنان، ج‌ 9، ص‌ 146.
  4. نمونه، ج‌ 7، ص‌ 238.

منابع

  • علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص392.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن